Structura

Odmiana czasowników w niemieckim – wyjaśnienie głównych zasad

17 sierpnia, 2022
Strona główna » Blog » Odmiana czasowników w niemieckim – wyjaśnienie głównych zasad
odmiana czasownika

Niemiecki to język, który w dużej mierze oparty jest na regułach. Ponad 90% czasowników ma regularną odmianę, dzięki czemu ich nauka nie powinna przysporzyć Ci większych problemów. Abyś mógł jednak poprawnie używać niemieckich czasowników, warto, byś poznał ich koniugację, która wyjaśnia nam, kto i kiedy wykonuje daną czynność. Zobaczmy, jak wygląda to w praktyce.

Czasowniki regularne i nieregularne w języku niemieckim – różnice

Podstawową różnicą pomiędzy niemieckimi czasownikami regularnymi i nieregularnymi jest sposób ich odmiany przez osoby. W przypadku tych pierwszych koniugacja odbywa się według określonego schematu, który dla wszystkich czasowników jest taki sam w poszczególnych czasach (Präsens, Präteritum oraz Perfect). Jeżeli natomiast chodzi o czasowniki nieregularne, których jest stosunkowo niewiele (około 200), to tu niestety musimy nauczyć się ich na pamięć.

Odmiana niemieckich czasowników regularnych w czasie teraźniejszym (Präsens)

Niemieckie czasowniki regularne składają się z dwóch elementów: tematu oraz końcówki „-en”. W czasie teraźniejszym pierwsza składowa pozostaje bez zmian, natomiast do drugiej dodawana jest jedna z 6 końcówek osobowych:

liczba pojedyncza:

1 osoba (ich): temat + „-e”, np. ich mache;
2 osoba (du): temat + „-st”, np. du machst;
3 osoba (er/sie/es): temat + „-t”, np. er macht;

liczba mnoga:

1 osoba (wir): temat + „-en”, np. wir machen;
2 osoba (ihr): temat + „-t”; np. ihr macht;
3 osoba (sie/Sie): temat + „-en”; np. sie machen.

Warto jednak pamiętać, że i od tej reguły istnieją pewne wyjątki. W niektórych czasownikach regularnych konieczne jest wprowadzenie małej zmiany pomiędzy tematem a końcówką osobową. Jeżeli temat czasownika kończy się na „-d” lub „-t”, wówczas przed końcówką osobową „-st” oraz „-t” należy dodać jeszcze „-e”. Dla przykładu:

warten: du wartest, er wartet; ihr wartet.

Jeżeli natomiast czasownik kończy się na „-eln”, to z końcówki „-en” usuwamy „-e”, a w pierwszej osobie liczby pojedynczej usuwamy „-e”, które występuje przed „-l”, czyli:

segeln: ich segle, wir segeln (a nie: ich segele, wir segelen).

Ostatni wyjątek to czasowniki, których temat kończy się na: „-s”, „-ß”, „-x” lub „-z”. W takiej sytuacji w drugiej osoby liczby pojedynczej usuwamy „-s”, np.:

tanzen: du tanzt (a nie: du tanzst).

Niemieckie czasowniki regularne w czasie przeszłym (Präteritum) – odmiana

W czasie przeszłym Präteritum sprawa z odmianą czasowników regularne jest o wiele prostsza, ponieważ tutaj wszystkie otrzymują końcówkę: „-te”. Koniugacja wygląda tu następująco:

liczba pojedyncza:

1 osoba (ich): temat + „-te”, np. ich machte;
2 osoba (du): temat + „-test”, np. du machtest;
3 osoba (er/sie/es): temat + „-te”, np. er machte;

liczba mnoga:

1 osoba (wir): temat + „-ten”, np. wir machten;
2 osoba (ihr): temat + „-tet”; np. ihr machtet;
3 osoba (sie/Sie): temat + „-ten”; np. sie machten.

Odmiana czasowników regularnych po niemiecku w czasie przeszłym (Perfekt)

Jeżeli chcesz stworzyć zdanie w czasie przeszłym Perfekt, obok czasownika posiłkowego „haben” lub „sein” musisz wykorzystać Partizip II, który w przypadku czasowników regularnych kończy się na „-(e)t”. Dla przykładu:

liczba pojedyncza:

1 osoba (ich): habe + „-t”, np. ich habe gelernt;
2 osoba (du): hast + „-t”, np. du hast gelernt;
3 osoba (er/sie/es): hat + „-t”, np. er hat gelernt;

liczba mnoga:

1 osoba (wir): haben + „-t”, np. wir haben gelernt;
2 osoba (ihr): habt + „-t”; np. ihr habt gelernt;
3 osoba (sie/Sie): haben + „-t”; np. sie haben gelernt.